به نام خداوند متعال
سایه سمنانیان(روانشناس و مشاور):
در آغاز ماه مهر که با مناسبتهای مختلف از جمله روز ۲۳ مهر که روز جهانی عصای سفید است بر آن شدم تا درباره چالشها ، محدودیتها و توانمدنیهای یک روانشناس نابینا بنویسم تا شناختی برای جامعه روانشناسی کشور حاصل شود که صرفا به خاطر نقیصه بینایی ،فرصت تجربه درمانگری را از این جامعه اقلیت دریغ نکنند.
چالش اول ،برقراری رابطه حسنه درمانگر با مراجع می باشد تا بتواند دانش و مهارت خود را به درمانجو منتقل کند.
یک روانشناس نابینا می بایست روی این موضوع بیشتر کار کند تا بتواند همکاری مراجع را با خودش افزون نماید تا در موقعیتهای مختلف در جلسه با گرفتن فیدبک از مراجع نقیصه بینایی را جبران کند و این امر
با گوش دادن متمرکز ،دادن فیدبکهای مناسب ، همدلی و شفقت با مراجع و همچنین همدلی و شفقت با خود درمانگر در زمانی که اندیشه های کمال گرایانه او را سوق می دهد تا جلسه مشاوره بدون نقص را اداره کند ، امکان پذیر است.
در این راستا درمانگر نابینا می بایست از حالات ظاهری و هیجانی مراجع درک عمیقی داشته باشد این امر با متمرکز شدن روی آیتمهای صوتی مثل تنفس ، تن صدا ، لحن گفتار ، سکوتهای بین گفتار ، رفتارهای حرکتی مثل تکان دادن پا و مواردی دیگر ،امکان پذیر است .
چالش دوم ، بررسی ظاهری مراجعین می باشد
می توان در این راستا از دستیاران بینا و چک لیستهای از پیش تعیین شده همچنین می توان گاهآ از توضیحات خود مراجعین استفاده کرد .
چالش سوم ،مدیریت زمان و در نظر گرفتن گذر وقت برای درمانگر جهت مدیریت جلسه می باشد.
در این راستا می توان از کمک دستیاران خارج از فضای مشاوره همچنین تکنولوژیهای جدید مثل ساعتهای الکترونیکی «هشدار دهنده”» استفاده کرد.
چالش چهارم ، تشکیل پرونده و نوشتن شرح حال مراجع حین روان درمانی و بعد از آن می باشد.
در این راستا میتوان از تولید فایلهای صوتی یا الکترونیکی «تایپی “» بلافاصله بعد از جلسه روان درمانی، استفاده از تکنولوژیهای الکترونیکی جدید مثل لبتاب و کیبوردهای جانبی برای گوشیهای همراه یا صفحه تایپ های صوتی در طول جلسه روان درمانی استفاده کرد.
اینها موارد کلی بود که بین درمانگران نابینا مشترک می باشد ولی شایان توجه است که هر درمانگر نابینا ، تواناییهای منحصر به فرد خود را نیز داراست که می بایست خلاقیتهای مختص خود را نیز در جلسه مشاوره پیاده نماید.
همچنین براساس گزارش چندی از روانشناسان نابینا که مشغول به کار هستند مبنی بر اینکه تا به حال کمترین فیدبک منفی را از مراجعین به خاطر نقیصه بینایی دریافت کرده اند حتی برخی مراجعین گفته اند به خاطر این موضوع راحت تر نزد درمانگرشان خودافشایی می کنند.
درمانگران نابینا بیشترین فیدبک منفی را از همکاران و حتی کارفرمایان داشته اند و مجبور بودند بیشتر تواناییهایشان را به جامعه همکاران اثبات کنند و گاها فرصتهای مناسب را به واسطه همکارانشان از دست داده اند .
در پایان در این متن تلاش کردم تا مواردی چند از چالشهایی که روانشناس نابینا با آن مواجه است برشمارم و متذکر شوم اگر ما با انتخاب حرفه روانشناسی در راستای تغییر و تحول بینش انسانها نسبت به معنای زندگی ، اشراف بر نقاط قوت و ضعف آنها و تصمیم گیریهای واقع بینانه در زندگی ، عمل می کنیم.
بهتر است ابتدا این تغییرات اساسی را در جامعه حرفه ای روانشناسی اِعمال نماییم.
سایه سمنانیان
۲۹ شهریور ۱۳۹۷
